Alzheimer - okiem nauki

Alzheimer jest jedną z najczęstszych przyczyn demencji. Choroba powoduje liczne uszkodzenia kory mózgowej, które powodują problemy z mową, koncentracją, pamięcią oraz myśleniem. Okazuje się, że cierpi na nią niemal 44 miliona osób, szacuje się, że liczba ta podwoi się w ciągu najbliższych dwóch dekad i będzie dotyczyć krajów rozwijających się. Alzheimer w 88 % dotyka osoby po ukończeniu 65 roku życia. Według najnowszych badań, do 2050 roku na tę dolegliwość będzie cierpieć o 60 milionów ludzi.

O chorobie

Nazwa choroby pochodzi od nazwiska osoby, która opisała ją pierwszy raz i był to niemiecki lekarz - Alois Alzheimer. Doktor zajmował się zmianami neurologicznymi, które zachodzą w mózgu. W 1906 roku postanowił opisać przypadek swojej pacjentki - Auguste D., która doznała głębokiej utraty pamięci i poważnych problemów psychicznych. Podczas sekcji zwłok badacz dostrzegł kurczenie się oraz nieprawidłowe złogi w komórkach nerwowych. Wydarzenie to uznaje się za diagnozę choroby, nad którą wciąż pracuje współczesna medycyna.

Objawy Alzheimera

Choroba nasila się wraz z czasem, na początku objawy nie są zbyt widoczne. Wielu ludzi twierdzi, że zapominanie dat, zadawanie tych samych pytań itd. są objawami starzenia się, jednak istnieje spora szansa, że są to objawy Alzheimera. Na początku mogą występować takie objawy jak problemy z pamiętaniem o zapłacie stałych rachunków, gubienie kluczy, dezorientacja w czasie i przestrzeni, problemy z oceną odległości. W kolejnym etapie dochodzi do trudności z mówieniem i pisaniem, dochodzi do ograniczenia zdolności oceny sytuacji, zmiany osobowości, a później zanik umiejętności rozpoznawania innych osób. Chory może mieć problemy natury psychicznej, takie jak uczucie ciągłego niepokoju, lęku, a nawet paranoi.

Jak zdiagnozować Alzheimera?

Diagnoza choroby przebiega w kilku etapach. Pierwszy z nich polega na rozpoznaniu otępienia. Aby dokonać diagnozy należy skupić się na wywiadzie z pacjentem i analizie wszystkich czynników, które mogły wpłynąć na zaburzenie funkcji poznawczych seniora. Po zebraniu wywiadu, należy wykonać badania neuropsychologiczne, które pozwolą rozpoznać rodzaj i poziom zaawansowania powstałych na wskutek choroby braków w mózgu.

W kolejnym etapie diagnozy Alzheimera należy wykluczyć współistnienie innych dolegliwości. Wykonuje się badania neurologiczne, które pozwolą, np. zdiagnozować lub wykluczyć powstawanie guzów i krwiaków. Oprócz nich, chory powinien odbyć badania kategorii psychiatrycznej, internistycznej oraz laboratoryjnej. Istotnymi badaniami podczas diagnozy Alzheimera jest wykonanie badania MRI lub TK mózgowia, które pozwalają na weryfikację powstałych zmian ogniskowych w mózgu oraz wykrycie otępienia czołowo-skroniowego.

Przyczyny choroby

Niestety wciąż nie znamy odpowiedzi na pytanie dotyczące przyczyn choroby. U osób z chorobą Alzheimera o wczesnym początku przyczyną może być mutacja genetyczna, aczkolwiek do tej pory nie został rozpoznany gen, który jest bezpośrednio odpowiedzialny za pojawienie się choroby. Apolipoproteina E to gen, który znacznie zwiększa ryzyko rozwoju choroby na wczesnym jej etapie. Posiadanie go, nie oznacza jednak, że z pewnością spowoduje wystąpienie Alzheimera. Ciekawym faktem jest to, że u większości osób z zespołem Downa pojawia się Alzheimer. Być może dzieje się tak dlatego, iż osoby cierpiące nę chorobę wykazują dodatkową kopię chromosomu 21, który zawiera szkodliwy gen generujący amyloid.

Oprócz czynników genetycznych, Alzheimer o późnym początku jest wynikiem złożonej serii zmian w mózgu, które zachodzą przez dziesięciolecia i mogą być wynikiem starzenia się. Przyczyny prawdopodobnie obejmują kombinację czynników genetycznych, środowiskowych i stylu życia. Znaczenie któregokolwiek z tych czynników w zwiększaniu lub zmniejszaniu ryzyka zachorowania na tę chorobę może się różnić w zależności od osoby.

Leczenie choroby Alzheimera

Leczenie choroby Alzheimera nie powoduje jej wyleczenia, ale może spowodować spowolnienie jej rozwoju. Osoby cierpiące na tę chorobę wykazują mniejszą ilość Acetylocholiny w mózgu, czyli pewnego związku chemicznego, który jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania. Inhibitory acetylocholinoesterazy stają się pomocne w zatrzymaniu spadku acetylocholiny w mózgu. Istnieją 3 rodzaje acetylocholinesterazy: chlorowodorek donepezylu, rywastygmina i galantamina. Choremu seniorowi podaje się leki na bazie tych substancji, działają one objawowo i doprowadzają do spowolnienia rozwoju Alzheimera. Oprócz tych lekarstw, pacjentowi może zostać przepisana także memantyna, która poprawia procesy myślowe i pozwala na wykonywanie podstawowych czynności, np. spożywanie pokarmów.

Pomimo leczenia farmakologicznego, warto również wprowadzić leczenie rozmową. Będzie ono stymulowało funkcje poznawcze, pamięciowe i może pozytywnie wpłynąć na jakość życia. Dobrym rozwiązaniem okazuje się terapia muzyką, rozmawianie o przeszłości seniora, rysowanie, a także korzystanie z rozwijających gier. Terapią może być również czytanie książek oraz oglądanie telewizji. Opiekując się osobą z Alzheimerem warto zainwestować w pomoc osoby, która posiada w swoim dorobku pracę z ludźmi cierpiącymi na tę przypadłość.

Zapobieganie chorobie

Naukowcy twierdzą, że ryzyko zachorowania na Alzheimera zwiększa się przy otyłości, paleniu tytoniu, cukrzycy, nadciśnieniu tętniczym, wysokim poziomie cholesterolu i niskim poziomie aktywności fizycznej. Według badań osoby z wyższym wykształceniem wykazują większą ilością połączeń między komórkami mózgowymi. Aktywność intelektualna taka jak angażowanie się w życie społeczne, czytanie i rozwój osobisty mogą zapobiegać chorobie. Warto więc cały czas rozwijać się, a przy okazji zachować zdrowy tryb życia, dbać o zdrowie i wykazywać aktywność fizyczną.

Przyspieszenie rozwoju leczenia

Cały czas trwają badania nad wynalezieniem leków, które pozwolą zastopować rozwój choroby Alzheimera. Istnieje wiele instytucji, które zbierają środki na cele naukowe. Aby przyspieszyć proces wynalezienia leków, Koalicja Przeciw Poważnym Chorobom zawarła pierwsze partnerstwo, które ma pozwolić na udostępnianie danych z badań klinicznych choroby Alzheimera. Naukowcy mają nadzieję, że zawieranie współprac przyspieszy badania nad wynalezieniem lekarstwa, które jest potrzebne całemu światu.

Coraz więcej osób choruje na Alzheimera, a prognozy na kolejne lata wróżą jeszcze większą zachorowalność. Niektórzy naukowcy starają się zbadać przyczyny choroby, inni znaleźć lekarstwo. Walkę z Alzheimerem wspierają również takie osoby jak Bill Gates. Ludzie zdają sobie sprawę z tego jak choroba potrafi zdeformować komórki mózgowe człowieka, doprowadza do tego, że chory potrzebuje stałej opieki. O tym jak dbać o osobę, która cierpi na tę przypadłość dowiesz się z tego artykułu.