Mój Senior

Jesienne zmęczenie znane jest w medycynie jako schorzenie określane nazwą „SAD”, która pochodzi z języka angielskiego – „Seasonal Affective Discorder” i można je tłumaczyć jako „sezonowe zaburza afektywne”. Jak sobie poradzić z uczuciem jesiennej chandry i kiedy wybrać się do specjalisty?

Jesienna chandra – skąd się bierze?

Jesienna chandra występuje wyłącznie sezonowo i spowodowana jest zmianą pory roku. To właśnie jesienią występuje mniej promieni słonecznych, co wiąże się z obniżoną produkcją witaminy D, która odpowiada za pozytywny nastrój. Gdy za oknem robi się coraz ciemniej, w ludzkim organizmie zwiększa się wydzielanie melatoniny, czyli hormonu, który w nadmiernej ilości powoduje ospałość i zmęczenie. Niedobór światła słonecznego prowadzi także do rozstrojenia zegara biologicznego i zakłóceń rytmu snu, które bezpośrednio przekładają się na odczuwanie jesiennej chandry.
Brak energii i ciągłe zmęczenie mogą negatywnie wpłynąć na sytuacje związane zarówno z życiem prywatnym, jak i zawodowym. Obniżenie nastroju skutkuje brakiem motywacji do działania oraz brakiem chęci kontaktu z innymi ludźmi.

Okazuje się, że na sezonowe zaburzenia afektywne zapada około 13% Polaków. Specjalistka psychologii mgr Katarzyna Stefańska dodaje, że szczególnie na zaburzenia sezonowe są kobiety w wieku 20-40 lat – „moim zdaniem to one też częściej ujawniają światu swój obniżony nastrój, przyznając się do nieradzenia sobie z emocjami, z brakiem motywacji i energii do działania”.

Jak radzić sobie z jesienną chandrą?

Jeżeli zauważasz u siebie takie objawy jak rozdrażnienie, pogorszenie nastroju, problemy z koncentracją, bóle głowy, czy obniżoną chęć do działania – spróbuj podjąć działania, które je złagodzą. Jednym z najlepszych sposobów walki z jesienną depresją jest uprawianie sportu. To właśnie wysiłek fizyczny odpowiada za wydzielanie endorfin, czyli hormonów szczęścia, które prowadzą do poprawy nastroju.

Świetnym rozwiązaniem okaże się bieganie, spacery, rower, czy ćwiczenia wykonywane w domu. Warto pamiętać, że aktywność fizyczna to także świetny sposób na zwiększenie odporności, która jest niezwykle ważna w okresie jesienno-zimowym.

Oprócz sportu warto zastanowić się nad fototerapią, czyli zabiegami medycznymi z wykorzystaniem światła. Pacjent naświetlany jest lampami, które emitują białe światło. Zabiegi wykonuje się 2-3 razy w tygodniu, mniej więcej przez półgodziny. Okazuje się, że jest to bardzo dobry sposób na walkę z jesienną chandrą, gdyż skuteczność fototerapii wynosi nieco ponad 80%. W czasach pandemii dobrym rozwiązaniem może być zakup takiej lampy przez Internet i wykonanie zabiegu samemu w domu. Doświetlając się samemu, warto jednak zapoznać się z zaleceniami producenta, aby nie sprawić przedawkowania światła.

Aby wygrać z jesienną chandrą należy zadbać o sen i niski poziom stresu. Warto pamiętać, aby pomieszczenie, w którym śpimy było ciche i ciemne. Warto zadbać o przyjemności dla ciała, takie jak ciepła kąpiel lub wypicie rozgrzewającej herbaty. Oczywiście nie należy zapominać o przyjmowaniu witamin i zdrowej diecie. W naszym jadłospisie powinno znaleźć się wiele warzyw ze szpinakiem i suchymi roślinami strączkowymi na czele. Warzywa te bogate są w tiaminę, czyli „witaminę optymistów”, która jest nieoceniona w walce z jesienną depresją.

Co robić jeżeli nic nie pomaga?

W leczeniu jesiennej chandry ważny jest kontakt z innymi ludźmi. Ograniczanie kontaktów z rodziną i przyjaciółmi może doprowadzić do pogłębienia choroby. W sytuacji, gdy chory zamyka się w czterech ścianach, próby leczenia na własną rękę nie dają oczekiwanych rezultatów, a stan rozdrażnienia i zmęczenia utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie, warto udać się do specjalisty. Wizyta u psychologa pomoże w zmianie stanu emocjonalnego i poprawie nastroju bez wglądu na ilość promieni słonecznych na zewnątrz.

Pomimo tego, że na jesienną chandrę częściej narzekają kobiety, zachorować na nią może każdy. Brak promieni słonecznych wiąże się ze spadkiem nastroju, energii i motywacji. Warto rozpocząć walkę z sezonową depresją poprzez aktywność fizyczną, naświetlenie, odpowiednią dawkę snu i dobrą dietę. Czasami jednak leczenie sezonowych zaburzeń afektywnych na własną rękę nie działa, wtedy warto zasięgnąć porady specjalisty.

Dołącz do naszej społeczności 

Zapraszamy do polubienia naszego profilu na Facebooku, gdzie czekają na Was wartościowe materiały. 

Jeśli jesteś opiekunką/em lub chcesz podjąć pierwszą pracę w opiece dołącz do naszego Forum dla Opiekunek oraz zapisz się bezpłatnie w naszej bazie opiekunek.

A jeśli szukasz opieki dla swojego bliskiego, zamieść ogłoszenie na naszym portalu oraz dołącz do naszej społeczności.

A.S.